-
1 жизнь
vita [ae, f] (misero longa, felici brevis; rustica); aetas [atis, f]; spiritus [us, m] (spiritum patriae reddere); caput, itis, n• продолжительность жизни duratio vitae
• власть над чьей-л. жизнью и смертью potestas vitae necisque in aliquem
• образ жизни modus vivendi; via vitae, vivendi; victus (Persarum); studium vitae
• вести (какой-л.) образ жизни vitae cursum tenere
• образ жизни не по средствам cultus major censu
• блестящий образ жизни splendor vitae
• ведущий утонченный образ жизни victu excultus
• так уж заведено самой жизнью suscepit vita consuetudoque communis
• вести жизнь диких животных vitam more ferarum tractare
• лишить себя жизни mortem sibi consciscere
• расстаться с жизнью a vita discedere; (e) vita (ex)cedere (abire); de vita decedere, vitam ponere
• жизнь отлетела vita in ventos recessit; +лишить кого-либо жизни consumere (mulier consumenda damnata); alicui vitam adimere (auferre); aliquem vitā privare (expellere)
• отдать жизнь за кого-л. vitam pro aliquo profundere
• жертвовать жизнью для кого-л. abjicere vitam [salutem] pro aliquo
• заплатить жизнью за что-л. aliquid spiritu luere
• прожить жизнь в сельской глуши secretis ruris abscondere annos
• проводить жизнь в спокойствии (безмятежно) aetatem agere [degere] intranquillitate
• спасти жизнь expedire salutem
• жизнь впроголодь esuritio
• вся жизнь omnis aetas
• в течение всей жизни vitā perpetuā
• рисковать своей жизнью за плату sua funera vendere
• клянусь жизнью! ita vivam!
• видеть смысл жизни в литературных занятиях studiis suis vivere
• будем наслаждаться жизнью и любить vivamus et amemus!
• при жизни Ганнибала vivo Hannibale
• за всю мою жизнь me vivo; in meā vitā
• при жизни (их) обоих vivo utroque
• при его жизни и на его глазах vivus vidensque
• на склоне жизни supremis suis annis
• общественная жизнь vitae societas
• изыскать себе средства к жизни vitam sibi reperire
• жажда жизни cupīdo lucis
-
2 vita
I vīta, ae f. [ vivo ]1) жизнь (v. misero longa (est), relīci brevis PS)potestas vitae necisque in aliquem Cs, Sl — власть над чьей-л. жизнью и смертьюin meā vitā C — за всю мою жизнь, пока живуvitam honeste agere C — жить честноvitam pro aliquo profundere C — отдать жизнь за кого-л.alicui vitam adimere (auferre) или aliquem vitā privare (expellere) C — лишить кого-л. жизниa vitā discedere или (e) vitā (ex)cedere (abire), de vitā decedere, vitam ponere C etc. — расстаться с жизнью, скончаться2) образ жизни, быт (vitā rustica C)alicui concedere quicquam de vitā suā Pl — уступить кому-л. кое-что из своей пищи4) жизнь, жизнеописание ( vitae excellentium virorum Nep)5) живущие, человеческий род, человечество, людиv. desuēvit quernā glande pellere famem Tib — (по мере своего развития) люди перестали утолять голод дубовыми желудямиde hac re v. communis non dubitavit C — в этом никто не сомневался6)v. или v. mea! Pl, C, Prp ласк. — жизнь моя!II vītā imper. к vito -
3 vita
vīta, ae ( gen. sing. vitaï, Lucr. 1, 415; 2, 79; 3, 396), f. [vivo; Sanscr. gīv, to live; Gr. bios, life], life.I.Lit.A.In gen.:B.tribus rebus animantium vita tenetur, cibo, potione, spiritu,
Cic. N. D. 2, 54, 134:dare, adimere vitam alicui,
id. Phil. 2, 3, 5:necessaria praesidia vitae,
id. Off. 1, 17, 58:in liberos vitae necisque potestatem habere,
Caes. B. G. 6, 19:exiguum vitae curriculum,
Cic. Rab. Perd. 10, 30:ego in vitā meā nullā umquam voluptate tantā sum adfectus, etc.,
id. Att. 5, 20, 6:vitam agere honestissime,
id. Phil. 9, 7, 15; cf.:degere miserrimam,
id. Sull. 27, 75:vitam in egestate degere,
id. Rosc. Am. 49, 144:tutiorem vivere,
id. Verr. 2, 2, 47, § 118:profundere pro aliquo,
id. Phil. 14, 11, 30 fin.:amittere per summum dedecus,
id. Rosc. Am. 11, 30:auferre alicui,
id. Sen. 19, 71:in vitā manere,
id. Fam. 5, 15, 3:in vitā diutius esse,
id. Q. Fr. 1, 3, 5:e vitā discedere,
id. Fam. 2, 2; cf.cedere,
id. Brut. 1, 4:vitā cedere,
id. Tusc. 1, 15, 35:de vitā decedere,
id. Rab. Perd. 11:vitā se privare,
id. de Or. 3, 3, 9:vitā aliquem expellere,
id. Mur. 16, 34:si vita suppetet,
id. Fin. 1, 4, 11: si mihi vita contigerit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 1:ne ego hodie tibi bonam vitam feci,
a pleasant life, Plaut. Pers. 4, 8, 3:bonam vitam dare,
id. Cas. 4, 4, 21; cf., on the other hand: malae taedia vitae,
Ov. P. 1, 9, 31.—In partic., life, as a period of time = aetas (post-Aug.):II.ii quadragensimum annum vitae non excedunt,
Plin. 6, 30, 35, § 195; 7, 2, 2, § 30; 7, 49, 50, § 160:periit anno vitae septimo et quinquagesimo,
Suet. Vit. 18:septem et triginta annos vitae explevit,
Tac. A. 2, 88 fin.; Val. Max. 4, 1, 6; 8, 13, ext. 7; Gell. 15, 7, 1; Hier. in Dan. 6, 1.— Plur.:nec vero, si geometrae et grammatici... omnem suam vitam in singulis artibus consumpserint, sequitur, ut plures quasdam vitas ad plura discenda desideremus,
Quint. 12, 11, 20; cf. also in the foll.—Transf.A.A living, support, subsistence (Plautinian;B.syn. victus): vitam sibi repperire,
Plaut. Stich. 3, 2, 9; cf.:neque illi concedam quicquam de vitā meā,
id. Trin. 2, 4, 76.—A life, i. e. a way or mode of life (class.): vita hominis [p. 1999] ex ante factis spectabitur, Auct. Her. 2, 3, 4:C.vita rustica honestissima atque suavissima,
Cic. Rosc. Am. 17, 48:hanc usus, vita, mores respuit,
id. Mur. 35, 74; cf.:inquirendo in utriusque vitam et mores,
Liv. 40, 16, 2; so (with mores) Ov. H. 17, 172 Ruhnk.:neque ante philosophiam patefactam hac de re communis vita dubitavit,
nor was it doubted in common life, Cic. Div. 1, 39, 86:vita, victusque communis,
social life, id. Off. 1, 17, 58; cf.:omni vitā atque victu excultus,
id. Brut. 25, 95.— Plur.:inspicere, tamquam in speculum, in vitas omnium,
Ter. Ad. 3, 3, 61; cf.:per omnium vitas amicitia serpit,
Cic. Leal. 23, 87:(Minos) vitas et crimina discit,
Verg. A. 6, 433. —Life, real life (opp. fancy or fiction):D.ex quo est illud e vitā ductum ab Afranio,
Cic. Tusc. 4, 20, 45:de vitā hominum mediā sumptum,
Gell. 2, 23, 12:nil sine magno Vita labore dedit mortalibus,
Hor. S. 1, 9, 60.—Like our life, to denote a very dear object:E.certe tu vita es mihi,
Plaut. As. 3, 3, 24; cf. Ter. Ad. 3, 2, 33.—Hence, mea vita, or simply vita, my life, as a term of endearment, Plaut. Stich. 4, 2, 6; Cic. Fam. 14, 2, 3; 14, 4, 1; Prop. 1, 2, 1; 2, 20 (3, 13), 17.—The living, i. e. mankind, the world; like Gr. bios ( poet. and in postAug. prose):F.rura cano, rurisque deos, his vita magistris Desuevit quernā pellere glande famem,
Tib. 2, 1, 37:agnoscat mores vita legatque suos,
Mart. 8, 3, 20:verum falsumne sit, vita non decrevit,
Plin. 8, 16, 19, § 48:alias in tumultu vita erat,
id. 13, 13, 27, § 89.—A life, i. e. a course of life, career, as the subject of biography: in hoc exponemus libro de vitā (al. vitam) excellentium imperatorum, Nep. praef. § 8; id. Epam. 4 fin.:G.vitae memoriam prosā oratione composuit,
Suet. Claud. 1 fin.:propositā vitae ejus velut summā,
id. Aug. 9:referam nunc interiorem ac familiarem ejus vitam,
id. ib. 61; cf. Serv. Verg. A. 1, 368:qui vitas resque gestas clarorum hominum memoriae mandaverunt,
Gell. 1, 3, 1.—The duration of life (in plants, etc.), duration:H.arborum immensa,
Plin. 16, 44, 85, § 234; 16, 44, 90, § 241; Pall. 12, 7, 17.—An existence, a being, of spirits in the infernal regions:tenues sine corpore vitae,
Verg. A. 6, 292; cf. id. ib. 12, 952.
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Латинский
- Русский